UV-ontsmetting

Verwijderen van bacteriologische besmetting (E.coli, Enterococcen, Totale Coliformen, Totaal Kiemgetal, …)

Op de markt zijn diverse ontsmettingsmiddelen voorhanden, gaande van het (goedkope) javel tot de duurdere commerciële mengsels of toestellen. Alle technieken hebben hun voor- en nadelen. Hieronder een oplijsting van een aantal van deze producten en hun theoretische voor- en nadelen:

	Actief chloor (javel)	Peroxide	Chloordioxide	Elektrolytische ontsmetting	UV
pH	pH-afhankelijk (neutraal tot zwak zuur)	pH-verlagend	pH- afhankelijk	Optimale pH 6,5-8,5 pH-verlagend	pH-onafhankelijk
Bacterie-dodend	Ja	Ja	Ja	Ja	Ja
Biofilm-afbrekend	Neen	Ja	Ja	Ja	Neen
Restdesinfectie	Ja	Ja	Ja	Ja	Neen
Niet-gewenste bijproducten	Ja	Neen	Neen	Ja	Neen
Smaakbeïnvloedend	Ja	Neen	Neen	Ja	Neen
Corrosief	Ja	Neen	Neen	Neen	Neen

UV-licht (golflengte 254 nm) kan op een eenvoudige, efficiënte en betrouwbare manier de microbiologische groei in water reduceren. Dit proces vernietigt meer dan 99,9 % van alle pathogenen ( schimmels, bacteriën, virussen, …) in het water door het DNA van het micro-organisme te vernietigen en kan gebruikt worden op alle types van water.

Ontsmetting met een UV-lamp gebeurt in een buisreactor met in het midden een kwikdamplamp beschermd door een kwartsbuis. Het water stroomt tussen de kwartsbuis en de buitenwand van de reactor.

Een UV-systeem moet op het laatste punt van een waterbehandeling geplaatst worden. De doeltreffendheid van de desinfectie door UV wordt immers sterk verhinderd door deeltjes die aan het water troebelheid geven. Deze deeltjes vormen schaduwen die de micro-organismen toelaten te passeren zonder enige schade te ondervinden. Hierdoor verzwakt de doeltreffendheid van de behandeling aanzienlijk. Een correcte voorfiltratie is dus aangewezen.

De levensduur van een UV-lamp is ongeveer een jaar en kent een sterke daling indien deze vaak in en uit geschakeld wordt.

Bij het ontsmetten van drinkwater kunnen algemeen nog volgende aandachtspunten meegegeven worden:

- Alles hangt af van de uitgangsdruk in het water. Hoe hoger deze druk in het begin is, hoe groter de restdruk wanneer er product wordt toegediend. Alle commerciële producten op basis van chemische ontsmetting zorgen ervoor dat de bacteriologische druk in de stal onder controle gehouden wordt.

- Omdat biofilmen in de leidingen heel wat ‘product’ kunnen opconsumeren, is het belangrijk dat er bij leegstand voldoende aandacht besteed wordt aan het grondig reinigen van de leidingen. Bij leegstand is het ook mogelijk om met een hogere dosis te werken. Goed naspoelen is dan wel noodzakelijk.

- Een doseerpomp die niet goed is ingesteld, de voorraad product die op is, … ieder systeem/product heeft zijn specifieke concentraties. Laat de nodige handleiding/instructies opstellen door de vakman en leef deze ook goed na. Pas dan ben je zeker dat je waar krijgt voor je geld.

- Een goede filtering vooraleer ontsmettingsmiddel gedoseerd wordt, zorgt ervoor dat er minder hinder is door zwevende deeltjes in het water. Zwevende deeltjes die zich anders in de leidingen kunnen afzetten en zo een voedingsbodem vormen voor biofilmvorming.

Praktijkgegevens

In het kader van het Leaderproject ‘Alternatieve waterbronnen: het nieuwe goud?!,’ werd het effect van de inzet van een UV-filter op de waterkwaliteit opgevolgd. Deze staalnames gebeurden in de periode 2009 – 2011. Er werd zowel een staal genomen voor de UV-installatie als na. De bekomen analyseresultaten werden getoetst aan de drinkwaternormen voor de 3 grote categorieën binnen de veehouderij (herkauwers, varkens en pluimvee) zoals deze door Dierengezondheidszorg Vlaanderen (DGZ) gehanteerd worden.

Opgevolgde bedrijven en aantal waarnemingen

· B1 = bedrijf 1
Er wordt vertrokken van oppervlaktewater (rechtstreekse onttrekking uit een polderwaterloop). Het water wordt na een verregaande voorbehandeling (grove filter, snelle zandfiltratie, actief koolfiltratie) behandeld met een UV-installatie (continu rondpompen vanuit voorraadcisterne). Voordat het water naar de stal gestuurd wordt, wordt er peroxide bijgedoseerd. In de referentieperiode gebeurden er 10 staalnames.

· B2 = bedrijf 2
Er wordt vertrokken van oppervlaktewater (rechtstreekse onttrekking uit een polderwaterloop). Het water wordt na een verregaande voorbehandeling (grove filter, fijnfilter, centrifugaalfilter, actief kool filter) behandeld met peroxide waarna een UV-behandeling volgt. In de referentieperiode gebeurden er 7 staalnames.

· B3 = bedrijf 3
Er wordt vertrokken van regenwater wordt opgevangen van (niet)emissie-vrije varkensstallen. Bij tekorten wordt er overgeschakeld naar water aanwezig in een nabije polderwaterloop. Het te behandelen water wordt behandeld met een actief koolinstallatie. Het voorbehandelde water wordt na-ontsmet met een UV-lamp. In de referentieperiode gebeurden er 7 staalnames.

Bekomen analyseresultaten

De gemeten analyses na de UV-filter werden verwerkt tot de onderstaande tabel m.b.v. volgende kleurcodes:

	Voldoet altijd aan de drinkwaternorm
	≥50% van de resultaten voldoet aan de drinkwaternorm
	< 50% van de resultaten voldoet aan de drinkwaternorm
	Voldoet nooit aan de drinkwaternorm

Als referentie werd de drinkwaternorm voor varkens gehanteerd.

Om het effect van de UV-filter op de waterkwaliteit te bepalen werden de gemeten resultaten voor en na de lavafilter met elkaar vergeleken. Het effect van de behandeling d.m.v. een UV-filter op de waterkwaliteit wordt in de onderstaande tabel m.b.v. volgende kleurcodes weergegeven:

	Parameter daalt relevant
	Parameter vertoont geen significante verandering
	Parameter stijgt relevant

De volgende effecten werden waargenomen:

Een UV-installatie is een behandelingstechniek om de bacteriologische druk onder controle te houden. Vandaar dat bij de beoordeling de bacteriologische druk besproken wordt (een verandering van de chemische parameters kan (mede) veroorzaakt worden door de rest van de behandelingstrein). Op basis van de analyseresultaten kan vastgesteld worden dat de bacteriologische druk bij alle waarnemingen significant daalt door de inzet van een UV-lamp (bij de eerste twee bedrijven evenwel in combinatie met het doseren van peroxide). Evenwel wordt niet in alle gevallen de referentienorm gehaald.

Printvriendelijke versie...